Natuur is niet zuur

Verkeerde je in een beschonken bui toen je een ticket boekte? In mijn omgeving vraagt men zich af waarom ik ruim zestig uur in de lucht wil verblijven om voor een maand verstoken te zijn van fraaie winkelstraten, wereldse restaurants en ander mondain vertier. Want, is Nieuw Zeeland niet veel anders dan een ver afgelegen land met miljoenen schapen en eindeloze stilte waar je vergeefs zal moeten zoeken naar glamour, nieuwe trends of ook maar een begin van een boetiek hotel? Reizigers naar Nieuw Zeeland zullen dat beamen, maar door de alles overheersende natuur wordt werelds vermaak en materie nimmer gemist. Zelfs de notoire stadsmens wordt in dit zestienhonderd kilometer lange land met nog geen vier miljoen inwoners tijdens zijn reis permanent verleid en bevrijd van consumptieve verlangens.

Verder dan het zuidelijkste puntje van Nieuw Zeeland kan een Nederlander bijna niet vliegen en ook het tijdsverschil van elf uur is pittig. Een tussenstop in Hongkong biedt nog een laatste luxe houvast met dank aan een knisperend sushi-intermezzo in het Peninsula Hotel. Weer zo'n zestien vlieguren verder raak ik bij de landing in Auckland toch wat bevreesd als de Australische purser het tijdsverschil samenvat: 'In New Zealand they are three hours ahead of Australian time, but they live thirty years back in time.' Oei, wat heeft deze op trends, glamour en modern leven beluste snob in deze gedateerde, afgelegen enclave toch te zoeken?

Na een week rijden in zuidelijke richting blijven mij heimweegevoelens bespaard. Het moeten missen van het in Londen geïntroduceerde luchtje van Paul Smith, de nieuwe Etro winkel in Milaan en het zojuist geopende Parijse restaurant van Philippe Starck doen geen pijn. De impact van de natuur wast de hang naar materie en entertainment binnen een paar dagen weg. Alle uitgeholde 'magnificent, clean and green' clichés over Nieuw Zeeland zijn waar. Op één dag toer je langs de fjorden van Noorwegen, rijd je door tropisch regenwoud en langs de Bretonse kust. Dan opeens is het beeld weer onmiskenbaar Zwitserland, terwijl 's avonds de auto wordt geparkeerd bij een Cottage die zich op de Schotse hooglanden lijkt te bevinden. Nergens is de natuur gevarieerder, mooier en uitgestrekter dan hier.

Op de wegen heerst een beschavingsgraad die doet denken aan het naoorlogse Britse platteland. Als reiziger krijg je de blije aandrift om te gaan zwaaien naar die enkele tegenligger. De neiging om ook maar één keer het gaspedaal naar beneden te trappen blijft uit en dat geldt kennelijk ook voor de vijftienjarigen die in Nieuw Zeeland al achter het stuur van een auto mogen kruipen. Een ongeluk ligt hier alleen op de loer doordat je afgeleid raakt door bubbelende moddervlaktes, actieve geisers en spectaculaire bergpassen. De combinatie kaartlezen-sturen is riskant want het wemelt van plaatsnamen met een Maori-oorsprong als Whangaparaoa, Hokianga of Ngaruawahia.

Ondanks zijn uitgestrektheid zou Nieuw Zeeland zijn beperkingen hebben, maar wie een beetje vertrouwd is met wandelschoenen, mountain bikes of zeilboten kan hier de rest van zijn leven slijten. Voor thrill seekers is dit land een onuitputtelijk reservaat met waanzinnige mogelijkheden. Omdat ik in augustus reis, verkeer ik in de Nieuw Zeelandse winter en moet ik het surfparadijs Whangamata links laten liggen en doorrijden naar Whakapapa voor het betere skiën. Voor fanatieke heliskiërs zijn de mogelijkheden groots en de prijzen mild. Ook voor whale watching in het plaatsje Kaikoura is de heli het ideale vervoermiddel. In de zomer is dit ook de aangewezen plaats om met dolfijnen te zwemmen en bovendien betekent Kaikoura in het Maori 'kreeft eten', dus ook dat is hier een must.

Mijn aanvankelijke vrees voor karig onderdak blijkt niet gegrond. Voor rugzakreizigers zijn weliswaar de nodige weinig gelukzalig klinkende onderkomens als Paradise Backpackers, Backpackers of Palace Bayview Backpackers. Maar wie zijn rug niet wil belasten en reist per gold card krijgt alle kans bij de vele grandioos gelegen lodges. Een grote reputatie heeft de Huka Lodge. In de kamers lijken Ralph Lauren en Anoushka Hempel het op een akkoordje te hebben gegooid. In het hoofdgebouw is huiselijkheid troef en is er dagelijks een cocktailuurtje voor alle gasten. Het gastenboek vermeldt lofuitingen van Bill Gates, Rod Stewart en een wit pak gestoken Michael Douglas. Koningin Beatrix lag er op één oor en Willem Alexander en Maxima waren tijdens hun huwelijksreis zo in de ban van de helikoptervluchten met Toby Clark dat ze er dagen lang verbleven.

Een andere fraai gelegen en zeer verwende lodge is Wharekauhau, dat uitgesproken moet worden als 'Forrie-Kô-Hô'. Het op een rotsige landtong aan een baai gelegen onderkomen heeft het soort uitzicht waar je ogen een dag aan vast kunnen blijven kleven. Reizigers die Nieuw Zeeland goed willen leren kennen doen meer dan naar buiten staren en doen mee met de nationale drang om het gevaar op te zoeken. Je kunt er lopen op actieve vulkanen, trektochten maken door het regenwoud om nog maar te zwijgen van de vele mogelijkheden voor wild water rafting, bungy jumping en sky diving. Ik lees ergens: 'New Zealanders are extremely tough and spit on danger. They often crash but nearly allways survive'. Duizelig geworden van alle opties besluit ik tot een alles in één pakket en boek de Siberian Experience. Het is een combinatie van twee uur vliegen, gedropt worden in de middle of nowhere om je vervolgens een weg te banen langs een rivier alwaar na zo'n drie uur lopen per laag vliegende power-rubberboot de tocht wordt afgesloten met een wilde race over de rivier.

Vanuit Wanaka rijd ik naar Makapoura waar ik piloot Paul zal ontmoeten. Aan een twee weilanden doorklievende weg ligt een blokhut waar hij mij opwacht. Omdat er in de wijde omtrek geen landingsbaan of vliegtuig valt te bekennen, vraag ik waar ons toestel staat. Hij wijst op een door grazende schapen omgeven houten schuur. Als Paul de schuurdeur openschuift sta ik oog in oog met een museumstuk, een Cessnappropje van de allereenvoudigste soort. Paul tracht mijn bedrukte gelaat om te toveren door te zeggen dat zijn toestel al meer dan veertig jaar zonder al te veel wezenlijke problemen boven de bergen van Nieuw Zeeland vliegt. Als ware het een oude zeepkist trekt piloten Paultje het toestel op het gras, geeft enkele onderedelen een draai en peilt wat metertjes. Ik gesp mij achter hem vast en krijg vlak voordat we de 'startbaan' oprijden heel geruststellend te horen dat het toestel binnenkort toe is aan zijn zestiende motor en reeds zeven propellers heeft versleten.

Via de Milford Sound, een fraai gevormde fjordenpartij die spectaculair over gaat in een grillig gevormd hooggebergte met weergaloos uitzicht, word ik gedropt in een verlaten, dicht begroeide vallei. Ik kan nog even wuiven naar Paul die met een boog over mij heen vliegt. Het lijkt wel Out of Africa of The English Patient. Geen wonder dat Lord of the rings in deze regio werd opgenomen want bij het lopen langs een snel stromende rivier bewijst de natuur wederom oppermachtig te zijn. Na een maand Nieuw Zeeland, met wat ranzige bergschoenen aan de voeten, een futloze broek en een vaal polo shirtje voel ik nog steeds geen verlangen naar mijn collectie handgemaakte schoenen en op kleur hangende rij maathemden. Het is alsof merken-geilheid en de nieuwste modelletjes designer eyewear hier langzaam - excusé het cliché - uit je systeem verdwijnen. Het kost even vliegen om daar achter te komen, maar het is een gevoel dat zich tijdens andere reizen nimmer heeft aangediend. Lopend door de stille anonimiteit van dit land maakt het onvermijdelijke weerzien met een overvolle A1 tot een onverdraaglijke gedachte. Welk weldenkend mens moet niet een beetje wenen bij het vooruitzicht al dit moois waarschijnlijk voor goed achter zich te laten?

2004