De ideale stad

Voor romantici als de dichters Goethe, Byron, Keats en Shelley was Rome de ideale stad. Ook Henry James schreef in zijn boek Italian Hours: 'The blessing of Rome is not that this or that or the other isolated object is so very unsurpassable, but that the general air so contributes to impressions that are not as any other impressions anywhere else in the world'. De dichters van toen zouden hun droomstad met het huidige nimmer aflatende autogeraas nauwelijks meer herkennen. Toch weet Rome als geen andere moderne metropool haar historie te koesteren. Voor het merendeel der bezienswaardigheden speelt het toegangskaartje geen rol. In Rome ligt de cultuur letterlijk op straat en mocht U daaraan dreigen te bezwijken dan biedt de stad met zijn keur aan tuinen en parken het ideale decor om bij te komen. Wie een beetje lef heeft, huurt voor zo'n € 30 per dag een scooter en vertrekt naar de heuvels rond Rome voor een picknick in de beste tradities van La Dolce Vita.

De Romeinse musts zijn onuitputtelijk met als speciale aanraders het Colosseum, het Forum Romanum, het Pantheon en de Terme di Caracalla. Ook de 2300 jaar oude Via Appia Antica, het Vaticaan en het Piazza di Spagna mag U niet missen. Inspirerend zijn ook de archeologische vondsten van het Forum Romanum in het Antiquarium Florense e Palatino, piazza Santa Maria Nova 53 (Forum Romanum). Wie wegdroomt bij een aantal schitterende schilderijen van Titiaan, Raffael, Caravaggio en Velazquez moet binnenlopen bij de Galleria Doria Pamphili aan het piazza del Collegio Romano 1a. Meer schilderijen uit de Italiaanse school - van de 13de tot de 17de eeuw - onder andere van Raffael en Tintoretto zijn te zien in de Galleria Nazionale d' Arte Antica, via IV Fontane 13 (Palazzo Barberini).

Een grote toeristische evergreen blijft natuurlijk de Trevi-fontein. Maandelijks worden de hier weggeworpen geluksmunten door een speciale onderwaterstofzuiger opgezogen en iedere keer brengen zij een kleine twintig mille euro's op die worden aangewend voor het onderhoud van de fontein. Minder toeristisch en ook een beetje morbide is de Chiesa di Santa Maria della Concezione, in de via Veneto 27. In het schemerduister worden bezoekers geloodst langs een lange galerij waar de beenderen en schedels van honderden monniken liggen opgebaard. Op een bord staat de weinig opmonterende tekst: 'Quello che voi siete, noi eravamo; quello che noi siamo voi sarete.' Het wil zoveel zeggen als: 'Wat u nu bent waren wij, wat wij nu zijn zult u worden.' Kortom, wie weer eens wat anders wil dan een recht toe recht aan museum klopt op de deur van deze kerk.

Bijkomen van cultuur kan in Rome in een veelheid aan vaak nog heel betaalbare restaurants en winkels die men in eigen land niet zo snel meer vindt. Waar kom je in Nederland nog een adres tegen voor het laten maken van een zijden pyjama op maat, handdoek met eigen initialen of een winkel voor de aankleding van je hond? Rome is uitgestrekter dan aanlokkelijke winkelsteden als Milaan, Florence of Bologna. Daarom is het handig de stad per dag in een bepaalde wijk door te brengen om zo afstanden van de avondvierdaagse te voorkomen.

Vaticaanstad
Wie zich voldoende heeft vastgebeten in het culturele erfgoed van Vaticaanstad en het Vaticaan museum kan koers zetten naar het zeer betaalbare en prettige restaurant Girarosto dal Toscano in de via Germanico 56 (tussen via Ottaviano en via Vespasiano). Bij lekker weer staan de tafels buiten en er worden perfecte Toscaanse gerechten bereid. Aanraders zijn de fettuccine ai funghi (verse pasta met paddestoelen) en verse witte bonen overgoten met een smakelijk geurende olijfolie. Eveneens betaalbaar en prettig is de trattoria Alfredo a San Pietro in de via Corridori 60 waar veel simpele pastagerechten op de kaart staan, maar ook de visgerechten goed staan aangeschreven.

Rond piazza Navona
Rond Rome's ovale misschien wel mooiste plein zitten een aantal aanlokkelijke eetadressen waaronder Da Fortunato al Pantheon in de via del Pantheon 55. Goede risotto's in een redelijk chique décor waar ook de nodige politici zich laten zien. Wie voor vis opteert gaat naar La Rosetta in via della Rosetta 9 voor vers ingevlogen sardientjes en calamari uit Sicilië. Prettige bijkomstigheid is de betaalbare wijnkaart. Een geliefde winebar is Cul de Sac, piazza Pasquino 73. Simpel, maar geweldig eten en meestal staat er een groot scala aan Italiaanse kazen op het menu. Als gast wordt je omringd door de inspirerende aanblik van een paar duizend wijnflessen.
Originele winkels in dit gebied zijn onder andere het geurende kruidenmekka van de Antica Erboristeria Romana in via Torre Argentina 15 en de verscholen kleine Antiques Shop in de via di Monte Brianzo 73 voor fraaie kandelaars, serviesgoed en andere zaken uit de periode 1700-1860. Meer van deze tijd zijn de tassen van modemerk Furla in de via Torre Argentina 7. Volgens de Romeinen is Volpetti in de via della Scrofa 31-32 het beste adres voor ham, salami en buffelmozzarella. Men is er bereid zaken vliegtuigbestendig te verpakken. Voor mannen met een tik voor mooie sokken is de pauselijke winkel Ditta Annibale Gammarelli in de via Santa Chiara 34 een dankbaar adres. Sinds 1798 fourneert deze winkel kardinalen en pausen, maar liefhebbers kopen hier voor zo'n 18 euro prachtige lange sokken in pauselijk paars, fuchsia of licht oranje. Het is een winkel uit de oude doos, waar de zaken met veel zorg in papiertjes worden gewikkeld. Niet te missen is de Gelateria Tre Scalini, piazza Navona 28. Ondanks de ongeduldige bediening is het een fantastische plek voor tientallen smaken ijs. Op zomerse dagen worden hier meer dan duizend ijsjes verkocht.

Spaanse trappen
In de 18de eeuw waren er in deze buurt duizenden Spaanse soldaten ingekwartierd vandaar de naam. Het gebied rond de Spaanse trappen en de via dei Condotti vormen een schitterend en sophisticated winkelhart. U treft er alle vooraanstaande ontwerpers, maar ook tal van milder geprijsde boetieks. Iets minder chique maar ook zeer de moeite waard zijn de winkels rond via delle Carozze, via Borgognona en via Frattina. Voor een aardige aaneenschakeling van antiekwinkels kunt u ondermeer de via dei Coronati bezoeken.
Het Caffè Greco in de via Condotti 86 is meer dan een druk bezochte tourist trap want dit historische adres voor koffie heeft een waslijst aan beroemde schrijvers, acteurs en andere personalities aan zijn tafeltjes gehad. Wie even wil mijmeren alvorens de winkels af te schuimen zit hier in een fraai neo-klassiek décor waar ooit Franz Liszt, Oscar Wilde Wagner aan een espresso zaten. Voor perfecte Canneloni en fruitrijke toetjes is Ristorante Otello in via della Croce 81 het aangewezen adres. Wie kreunt onder de huidige horecaprijzen doet zich tegoed in de authentieke en eenvoudige Fiaschetteria Beltramme in de via della Croce 39. Er kan niet worden gereserveerd, er is geen koffie verkrijgbaar en ook credit cards zijn niet welkom, maar u eet hier zeer betaalbare pasta's en andere met zorg gemaakte simpele gerechten.
Voor een aaneenschakeling van Italiaanse designernamen is het blokje straten via dei Condotti, via Borgognona, via Mario de'Fiore en de via Belsiana essentieel. Bulgari, Gucci, Trussardi, Fendi, Laura Biagiotti, Gianfranco Ferré, Giorgio Armani om er maar een paar te noemen hebben hier allemaal wel een grote winkel.

Trastevere en de Trevi fontein
Naast een aantal deftige adressen met obers in het zwart, is Sabatini, aan het piazza Santa Maria in Trastevere 13 zeker niet het beste adres. Maar het uitzicht op de basilic Santa Maria in Trastevere is groots. Het eten in Trattoria da Lucia in de vicolo del Mattonato 2/B wordt door een familie gedreven en heeft qua keukenkwaliteit meer te bieden dan Sabatini. Op het menu staan ook enkele oude Italiaanse herdersgerechten. Vraag naar de 'spaghetti alla Griccia' waarvan de saus bestaat uit pancetta, pecorino, knoflook en veel vers gemalen zwarte peper. Aardige winkels in dit gebied zijn onder meer de Antica Farmaciua Petetti in piazza Santa Maria in Trastevere 7, een nering die al sinds 1827 bestaat. De winkel werd geopend door een antipapist en chemieprofessor uit Genua wiens papegaai vunzige taal uitsloeg als er een priester binnentrad. Wie wijn en goede olijfolie mee naar huis wil brengen, bezoekt Vini e Olii, via della Scala 64.

Nachtleven
Wie na alle Romeinse bekoringen van cultuur, kunst en restaurants nog kracht genoeg heeft voor een nachtelijk glas kan in Rome goed uit de voeten. Het Italiaanse uitgaansleven heeft in vergelijking met Nederland wat braafs, maar wie zich een beetje verdiept in de mogelijkheden kan tot het ochtendgloren actief blijven. Jongeren zijn te vinden in één van de tientallen hang-outs rond Trastevere en Testaccio. Wat aangekleder en volk dat meer dan één maal in de spiegel kijkt voor vertrekt komt samen in Gilda, in via Mario de' Fiori 97. In vergelijking met Nederland een wat bedeesde, maar wel aangeklede sfeer waar wat plaatselijke beroemdheden samenkomen met een overwegend gemêleerd publiek. Wat jonger en ruiger gaat het toe bij Piper in via Tagliamento 9. Veel lasergeweld en daverende muziek.

2004