Das & Patroon

Richard James, een van de jongere Savile Row-kleermakers is er ondanks een lange speurtocht naar de geschiedenis van de das niet achtergekomen waartoe deze eigenlijk dient. Met leedvermaak beziet hij de kentering bij enkele grote bedrijven waar tegenwoordig straffeloos zonder das kan worden rondgelopen. In tegenstelling tot zijn Britse vakbroeders voorziet hij dat aan het einde van deze eeuw de das hetzelfde lot ondergaat als het herenvest. Sommigen zullen James' woorden met instemming begroeten en zien in de das niet veel meer dan een onbenullig, rudimentair bourgeois-accessoire.
Op Nederlands grondgebied zie je maar zelden dassen van vooraanstaande makers. Cijfers verklaren waarom. Volgens het Haagse onderzoeksbureau NSS wordt in Nederland gemiddeld 39 gulden uitgegeven voor een das. Dat is een vijfde van het bedrag dat moet worden neergelegd voor klassieke dassenmerken als Michael Drakes, Turnbull & Asser of Sulka.
Opmerkelijk is dat volgens de Nederlandse cijfers de verkoop van dassen de afgelopen twee jaar is gedaald met zo'n twintig procent. Ook in Amerika staat de das onder druk nu er bij tal van bedrijven op dress-down-Friday met open boord zaken mag worden gedaan.
Zowel in Europa als in Amerika floreerden tien jaar geleden nog de Armani-dassen en de streepjesdassen van ondermeer Ralph Lauren. Deze laatste brengt zijn regimental ties in dezelfde kleuren als de Britse, maar volgens goed Amerikaans gebruik lopen de strepen, in tegenstelling tot op de officiële Britse clubdas, van linksboven naar rechtsonder. Temidden van de streepjes en de in zakenkringen gewaardeerde bolletjes en Paisley-motieven kwam Hermès eind jaren tachtig met een nouveauté die niet alleen in Parijs maar ook onder Wall Street brokers in zwang raakte. In de hoogtijdagen van de investment banking floreerden aan beide zijden van de oceaan de felgekleurde Hermès-dassen met hun zeehondjes, eekhoorns of uiltjes. In New York gold dit type das, evenals de Mont Blanc Meisterstück-pen, als het geijkte $100-cadeautje binnen de financiële wereld. Leek de vrolijke lichtheid van de dierendassen onverenigbaar met het gewicht van financiële topfiguren, aan het begin van de jaren negentig verkocht Hermès zo'n 800.000 dassen per jaar. Met de teloorgang van de fleurige powerlook verminderde echter ook de dracht van felgekleurde bretels en de speelse Hermès-das. Nu zijn weer patronen in zwang die associaties oproepen met de jaren zeventig: effen, donkere, geweven dassen in donkerblauw, mosterdgeel en zelfs bruin. De lerarendas lijkt in ere te worden hersteld. De opmaat voor het definitieve einde van de das?

199603